HR w obliczu nowych wyzwań vs Pokolenie Flexi

Wyzwania, które stoją dziś przed zespołami zarządzającymi zasobami ludzkimi, są ogromne. Zmienia się struktura wiekowa zatrudnionych, przybywa pracowników spoza Polski, powstają nowe modele pracy, a procesy HR w coraz większym stopniu są obsługiwane przez narzędzia technologiczne.

Rynek pracy odnotowuje duże zmiany, do których działy HR muszą się dostosować. Jedno z ważniejszych wyzwań związane jest z trendami demograficznymi. Społeczeństwa europejskie starzeją się w szybkim tempie. Szacuje się, że do roku 2025 siła robocza w Europie zmniejszy się o ok. 44-48 mln osób, a w roku 2050 będziemy mieli aż o 126 milionów mniej osób aktywnych zawodowo. Spowoduje to dużą lukę na rynku pracy, dlatego firmy będą musiały sięgać po pracowników 50+ z Pokolenia Flexi oraz korzystać z siły roboczej z innych krajów. Pracowników zagranicznych jest coraz więcej, ich liczba rośnie wraz z kryzysami uchodźczymi. Ostatni, wywołany wojną w Ukrainie, spowodował napływ do Polski około 4 mln ludzi. Zmieniają się również modele zatrudnienia. Praca na etacie, w wyznaczonym czasie i w stacjonarnym biurze powoli zaczyna odchodzić w przeszłość. Pandemia okazała się wielkim testem pracy zdalnej, który doskonale zdał egzamin, dodatkowo przyczyniając się do zwiększonego użycia narzędzi technologicznych w postaci rozwiązań do pracy grupowej i wideokonferencji.

Technologia wspiera HR

Digitalizacja powoduje ogromną transformację w zarządzaniu zasobami ludzkimi. Nowe technologie zmieniają procesy rekrutacji, oceny pracowniczej, onboardingu i zarządzania talentami. Działy HR najczęściej korzystają w pracy z modułów ERP, rzadziej z zaawansowanych systemów HRMS. Rośnie też wykorzystanie sztucznej inteligencji. Jak wynika z badań, 30% zespołów HR zamierza w przyszłym roku wdrożyć rozwiązania AI. Efektem wykorzystywania oprogramowania jest stale rosnąca liczba danych, które, jeśli mają organizacji przynieść wartość, wymagają szczegółowej analizy. Rok 2022 i kolejne lata będą czasem rosnącego zainteresowania tzw. People Analytics (zintegrowanych danych o pracownikach). HR musi więc zwiększać kompetencje w zakresie analityki danych, ponieważ nie są one wystarczające. Według ustaleń Academy to Innovate HR (AIHR) jedynie czterech na dziesięciu specjalistów ds. zasobów ludzkich potrafi właściwie odczytywać i analizować dane. Zwiększanie wiedzy na temat eksploracji danych powinno więc być priorytetowe, ponieważ dzięki niej można znacznie zwiększyć skuteczność rekrutacji oraz efektywnie wykorzystywać posiadane zasoby ludzkie. W tworzeniu właściwej ścieżki kariery oraz w szkoleniu pracowników duże znaczenie mogą odegrać zwłaszcza platformy Talent Marketplace (takie jak Fuel50, Gloat, Phenom, Avature, Eightfold, Neobrain, 365Talents, SAP SuccessFactors i wiele innych). Ułatwiają one zarządzanie talentami na wszystkich etapach cyklu życia pracownika. Platformy Talent Marketplace wykorzystując sztuczną inteligencję, dopasowują pracowników do projektów wewnętrznych, kursów online, programów mentorskich i wolnych stanowisk w innych zespołach – w oparciu o istniejące umiejętności. Jedną z pierwszych organizacji, które uruchomiły taką platformę był Schneider Electric. Firma obliczyła, że dzięki swojej giełdzie talentów odblokowała ponad 200 tys. godzin pracy i wygenerowała oszczędności w wysokości 15 mln USD w postaci wzrostu produktywności i zmniejszeniu kosztów rekrutacji. Jak na razie, platformy Talent Marketplace stosunkowo rzadko są wykorzystywane przez działy kadrowe w Polsce. Nie tylko one zresztą. Badania pokazują, że zaledwie 26% wszystkich firm pracuje w naszym kraju nad organizacją rekrutacji, onboardingu i innych procesów HR w 100% w wersji cyfrowej, nieco lepszy wynik – 39%, mają firmy zatrudniające powyżej 1000 osób. Jeszcze jest zatem wiele do zrobienia w dziedzinie digitalizacji podstawowych procesów kadrowych.

Nowe modele pracy i work-life integration a Pokolenie Flexi

Praca zdalna i praca hybrydowa były koniecznością podczas pandemii i zakorzeniły się w frmach tak mocno, że model ten obecnie stał się nową normą. Według Gartnera w 2022 r. 31% wszystkich pracowników na świecie będzie pracować zdalnie (lub hybrydowo i zdalnie). Według badania przeprowadzonego przez WeWork i Workplace Intelligence, aż 79% osób na stanowiskach kierowniczych zacznie zachęcać swoich pracowników do przyjęcia hybrydowego modelu pracy, jeśli ich praca na to pozwala. Nowe modele pracy oraz wirtualne i rozproszone zespoły powodują, że coraz większą wagę przywiązuje się do dobrostanu pracowników, ponieważ ma on wpływ na ich produktywność. Miejsce „work-life balance” zaczyna zastępować „work-life integration”. W integracji życia zawodowego i prywatnego chodzi o to, by nie przywiązywać większej wagi do tego, co jest „czasem pracy”, a co „czasem osobistym”, lecz koncentrować się na tym, kiedy najlepiej wykonywać te czynności. Przecież można czasem połączyć udział w konferencji ze składaniem prania. Warto zaznaczyć, że kryzys Covid-19 miał jeszcze jeden ważny aspekt, prócz rozpowszechnienia pracy zdalnej i zwiększonego użycia narzędzi IT – pokazał rolę i znaczenie HR, jako ważnej jednostki operacyjnej. Według raportu „Inwestycje HR – co wdrażają i co planują firmy w Polsce?”, w co trzeciej firmie (w 36%) pozycja HR jest obecnie silniejsza niż przed pandemią. Firmy zdały sobie sprawę z tego, że to właśnie kapitał ludzki sam stanowi największą wartość oraz tworzy wartości dla organizacji. Jest też determinantą rozwoju, już nie tylko samej organizacji, ale całego kraju. Jak wynika z analizy ekonomicznej Korn Ferry każdy dolar zainwestowany w kapitał ludzki dodaje do PKB 11,39 USD.

Pracownicy spoza granicy

Ukraińcy stanowili dotąd około 75% wszystkich pracujących obcokrajowców w Polsce, ale po agresji Federacji Rosyjskiej ich liczba gwałtownie wzrosła, a wiele z nich deklaruje chęć pozostania na stałe. W związku z tym 12 marca Prezydent RP podpisał tzw. Specustawę, która nadała nowe uprawnienia obywatelom Ukrainy przybyłym do naszego kraju w związku z działaniami wojennymi na terenie Ukrainy. W ramach działań pomocowych zostały wprowadzone uproszczenia dotyczące legalności pobytu obcokrajowców w Polsce oraz podejmowania pracy. Specustawa weszła w życie w dniu jej ogłoszenia, ale objęła okres od rozpoczęcia wojny w Ukrainie, tj. od 24 lutego 2022 roku. Ułatwienia w zatrudnieniu to jedno, ale równie ważna jest długodystansowa strategia. Działy HR będą miały sporo pracy związanej z integracją zagranicznych pracowników oraz tworzeniem w firmach polityki równości.