Pokolenie Flexi a praca zdalna. Regulacje prawne i zmiany

09 września 2022 | Rynek pracy/ Zatrudnienie/ Aktywizacja zawodowa | Artykuły

Pokolenie Flexi a praca zdalna. Regulacje prawne i zmiany

Ograniczenia związane z przemieszczaniem się podczas lockdownu niejako wymusiły na pracodawcach wprowadzenie pracy zdalnej. Z takiego rozwiązania korzysta coraz więcej osób z Pokolenia Flexi. Teraz sejm pracuje nad systemowymi regulacjami prawnymi pracy zdalnej. Jakie ważne zmiany zostaną wprowadzone do Kodeksu Pracy? O tym w artykule.

Praca zdalna w Polsce

Chociaż model pracy zdalnej istnieje w niektórych branżach od dawna, to właśnie pandemia spowodowała jego rozpowszechnienie. Wykonywanie swoich obowiązków zawodowych poza firmą okazało się być dla pracodawców i pracowników rozwiązaniem wartym uwagi. Jak wskazują badania CBOS, w tryb pracy zdalnej po ogłoszeniu stanu epidemii przeszło 21% osób zatrudnionych, głównie z wyższym wykształceniem: kadra kierownicza, specjaliści, pracownicy administracyjno-biurowi, osoby pracujące na własny rachunek oraz pracownicy instytucji państwowych i publicznych. Trend ten stale wzrasta, bo zdaniem ekspertów doskonale się sprawdza.

Warto pamiętać, że pracę zdalną można wykonywać całkowicie lub częściowo pod własnym adresem zamieszkania. Oznacza to powstanie hybrydowego modelu pracy, kiedy część obowiązków wykonywana jest z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, a część w firmie. Rozwiązanie takie pozwala na dużą elastyczność. Pokolenie Flexi doskonale zdaje sobie sprawę, że poza biurem także można efektywnie wykonywać powierzone zadania.

Regulacje prawne pracy zdalnej

Dotychczas pracę zdalną reguluje Ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – Dz.U. 2020.374. Jest to tzw. Ustawa Covidowa, zawierająca następujący zapis:

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna). (Art. 3. 1.)

W dalszej części ustawodawca zastrzega, że osoba zatrudniona musi mieć możliwości lokalowe i techniczne, a charakter pracy pozwala wykonywać obowiązki zdalnie.  

Trzeba jednak podkreślić, że przepisy regulujące pracę zdalną mają charakter czasowy i wynikają z Rozporządzenia Rady Ministrów, a nie z Kodeksu pracy.Kodeksu pracy wprawdzie uwzględnia wykonywanie obowiązków poza zakładem pracy z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, ale definiuje taką formę jako telepracę. Niebawem jednak ma się to zmienić.

Praca zdalna – zmiany w Kodeksie pracy

7 czerwca tego roku wpłynął do sejmu projekt ustawy dotyczący zmian w Kodeksie pracy. Nowelizacja ustawy ma dotyczyć włączenia do niego nowego rozdziału regulującego prawnie pracę zdalną. Jak twierdzi wiceminister Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed, to odpowiedź na postulaty zarówno pracodawców, jak i pracowników. Najistotniejsze są trzy zmiany.

Praca zdalna w uzgodnieniu z pracownikiem lub na jego wniosek

Przed podjęciem zatrudnienia lub w trakcie trwania umowy o pracę strony będą ustalały, w jaki sposób zatrudniona osoba ma sprawować swoje obowiązki. Pracownik może również sam wystąpić z wnioskiem o umożliwienie mu pracy zdalnej. Projekt ustawy zakłada taką możliwość m.in. dla kobiet w ciąży, wychowujących dziecko do 4 r.ż., sprawujących opiekę nad członkiem rodziny lub osobą mającą orzeczenie o niepełnosprawności. W każdym momencie pracy zdalnej pracodawca i pracownik mogą wrócić do pracy stacjonarnej. Po złożeniu wniosku powrót do firmy musi nastąpić do 30 dni.

Ponoszenie kosztów pracy zdalnej po stronie pracodawcy

Podczas pracy zdalnej pracodawca powinien zapewnić pracownikowi odpowiednie materiały i narzędzia, którymi ma się posługiwać, wykonując obowiązki zawodowe w miejscu zamieszkania. Jeśli jednak osoba zatrudniona korzysta z własnego sprzętu, musi otrzymać ekwiwalent. Po stronie pracodawcy będzie także poniesienie kosztów energii elektrycznej, usług telekomunikacyjnych i innych opłat niezbędnych do realizowania zadań na swoim stanowisku. W praktyce oznacza to zwrot kosztów w formie ryczałtu lub wartości realnej, uwzględniającej aktualne ceny materiałów i usług. Co więcej, zatrudniający będzie też musiał zapewnić instalację, serwis i konserwację narzędzi pracy.

Okazjonalna praca zdalna w Kodeksie pracy

Wprowadzenie okazjonalnej pracy zdalnej zakłada, że w pewnych okolicznościach pracownik ma prawo poprosić o możliwość pracy w domu. Może to wynikać np. z konieczności doraźnej opieki nad członkiem rodziny, potrzebą załatwienia spraw osobistych, odbycia wyjazdu lub innych, szczególnych okoliczności. Okazjonalna praca zdalna będzie miała zastosowanie także w przypadku pracy hybrydowej. Ustawodawca jednak zastrzega, że wymiar takiej pracy będzie ograniczony do 24 dni w roku i każdorazowo pracownik musi złożyć stosowny wniosek. 

Kto nie może pracować zdalnie?

Nie każdą pracę można wykonywać zdalnie. Nowelizacja Kodeksu pracy określa, że z takiej możliwości nie będą mogli skorzystać:

  • pracownicy wykonujący prace szczególnie niebezpieczne,
  • pracownicy podejmujący zadania, podczas których dochodzi do przekroczenia dopuszczalnych norm czynników fizycznych dopuszczalnych dla domów i pomieszczeń mieszkalnych,
  • pracujący z czynnikami chemicznymi stanowiącymi zagrożenie dla zdrowia i życia,
  • stosujący substancje niebezpieczne, mogące powodować np. wydzielanie się szkodliwych czynników biologicznych, substancji radioaktywnych lub wydzielających uciążliwe zapachy,
  • wykonujący zawody powodujące intensywne brudzenie i zanieczyszczenie.

W związku z powyższym każdy pracodawca będzie musiał przygotować ocenę ryzyka zawodowego dla pracy zdalnej oraz informacje dotyczące BHP. Będzie też upoważniony do kontroli pracownika w domu w celu sprawdzenia ich przestrzegania. 

Kiedy nowelizacja Kodeksu pracy wejdzie w życie?

Jak zapowiada Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej nowelizacja Kodeksu pracy nastąpi jeszcze tej jesieni. Na wdrożenie założeń nowej ustawy pracodawcy będą mieli 14 dni, więc warto śledzić temat na bieżąco – najlepiej bezpośrednio na stronach rządowych i na Flexi.pl.

Źródło – Portal Gov.pl:
Praca zdalna wkrótce w Kodeksie pracy. Rada ministrów przyjęła projekt ustawy
Praca zdalna znajdzie się w Kodeksie pracy

Autor tekstu:
Barbara Górnicka-Naszkiewicz (Super Senior. Aktywizacja i komunikacja 60+)

 


Wydrukuj

Zobacz podobne

Wykorzystaj wartość doświadczenia i zatrudniaj dojrzałe kobiety!
Wykorzystaj wartość doświadczenia i zatrudniaj dojrzałe kobiety!
12 sierpnia 2024 | Rynek pracy/ Zatrudnienie/ Aktywizacja zawodowa | Artykuły

Wykorzystaj wartość doświadczenia i zatrudniaj dojrzałe kobiety!

W dzisiejszym dynamicznie zmieniającym się świecie rynku pracy, dojrzałe kobiety stanowią niezwykle cenny zasób talentów. Doświadczenie, które zdobyły na przestrzeni lat, jest nieocenione w kontekście elastycznego zatrudnienia i rozwoju kariery.
Czytaj dalej
Praca sezonowa jako sposób na aktywne spędzanie czasu?
Praca sezonowa jako sposób na aktywne spędzanie czasu?
18 lipca 2024 | Rynek pracy/ Zatrudnienie/ Aktywizacja zawodowa | Artykuły

Praca sezonowa jako sposób na aktywne spędzanie czasu?

Lato to czas nie tylko wypoczynku, ale także możliwości aktywnego działania, także dla osób 50+. Coraz więcej przedstawicieli Pokolenia Flexi decyduje się na pracę sezonową jako sposób na wykorzystanie wolnego czasu oraz dodatkowy zarobek.
Czytaj dalej