Wraz z początkiem wojny w Ukrainie, rozpoczęła się migracja ludności ze wschodu. Polską granicę w najbliższym czasie może pokonać ponad 3 miliony Ukraińców. Wśród migrantów są głównie osoby w podeszłym wieku, kobiety oraz dzieci. Skala potrzeb jest ogromna, ale równie wielkie jest wsparcie, którego udzielają Polscy. Organizacja transportu, zakwaterowania czy zapewnienie podstawowych produktów takich, jak żywność i środki higieniczne — to się dzieje cały czas. Pomoc organizują zarówno duże firmy, lokalni przedsiębiorcy, jak i osoby prywatne! Wojna w Ukrainie postawiła państwo polskie w obliczu nowej sytuacji, która jest wyzwaniem nie tylko dla władz, wojska czy obywateli. To także wyzwanie dla każdego pracodawcy, zatrudniającego nowych pracowników.
Jak wygląda aktualny stan przepisów prawnych a pomoc Ukrainie?
Poniżej znajduje się kilka wartościowych na tym etapie (08.03.22) informacji dot. założeń rządowych do ustawy:
- Wsparcie finansowe otrzymają Polacy, którzy do swoich domów przyjmują rodziny z Ukrainy. Według założeń rządu wsparcie będzie wynosiło 40 zł dziennie na osobę. Łącznie ok. 1200 zł miesięcznie.
- Ukraińcy, którzy przekroczyli granicę od 24.02.2022 otrzymają legalizację pobytu na podstawie potwierdzenia wystawionego przez Straż Graniczną, które znajduje się w dokumencie tożsamości lub na zaświadczeniu wydawanym przez ten organ państwowy.
- Uchodźcy ze Wschodu otrzymają, na takich samych zasadach, jak obywatele Polski, dostęp do publicznej służby zdrowia, edukacji dla dzieci i świadczeń socjalnych.
- Zatrudnianie pracowników odbywać się będzie w zalegalizowany, uproszczony sposób. Pracodawcy zatrudniający nowe osoby będą mieli obowiązek w terminie do 7 dni od zatrudnienia, zgłosić ten fakt poprzez kanały elektroniczne praca.gov.pl.
Rynek pracy a dostęp dla Ukraińców
- Uchodźcy z Ukrainy otrzymają zagwarantowany dostęp do polskiego rynku pracy, a także będą mogli dokonać rejestracji w powiatowym urzędzie pracy.
- Aby obywatele Ukrainy przebywający w Polsce mogli skorzystać z tego rozwiązania, pracodawca, który zatrudnia ukraińskich pracowników, jest zobowiązany do powiadomienia o zatrudnieniu cudzoziemca za pomocą strony praca.gov.pl właściwy urząd pracy.
- Obywatele Ukrainy mogą także korzystać z dostępnych usług na rynku pracy (m.in., pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego oraz szkoleń) na takich samych zasadach, jak Polacy.
Flexi.pl weryfikuje, jak w świetle prawa, wygląda legalny pobyt obywatela Ukrainy na terenach Polski?
- Ukraińscy uchodźcy, którzy na skutek agresji rosyjskiej na Ukrainę, opuścili swój kraj, przez okres 18 miesięcy, będą mogli legalnie przebywać na terytorium Polski. Dotyczy to osób, które przybyły bezpośrednio przybyły do Polski ze swojej ojczyzny i wyraziły chęć pozostania w naszym kraju.
- Dalsza ścieżka legalizacji pobytu obywateli z Ukrainy również została określona prawnie. Takie osoby, które przebywają na terytorium Polski, legalnie otrzymają zezwolenie na pobyt czasowy w Polsce, udzielane tylko raz na okres 3 lat od dnia wydania decyzji.
- W treści ustawy została przewidziana możliwość nadania numeru PESEL uchodźcom z Ukrainy. Działanie to spowoduje, że takie osoby będą mogły realizować szereg usług publicznych. Uzyskanie numeru PESEL będzie wymagało dostarczenia wniosku, w którym zostanie zawarty katalog podstawowych danych. Jest to mniej formalna procedura umożliwiająca uzyskanie numeru PESEL i nie zakłada konieczności okazania podstawy prawnej do jego nadania.
- Wraz z nadaniem numeru PESEl, obywatele Ukrainy będą mogli uzyskać dostęp do profilu zaufanego, który ułatwi dostęp do usług publicznych w formie online.
- Otrzymanie numeru PESEL przez Ukraińców nie oddziałuje na kwestię uzyskania polskiego obywatelstwa.
Świadczenia rodzinne
- Ukraińcy przebywający w Polsce otrzymają prawo do pracy na jej terenie. W związku z tym otrzymają również dostęp do różnych świadczeń społecznych oraz finansowych obniżających opłaty rodzicielskie za pobyt dzieci w żłobkach, klubach dziecka czy u opiekuna dziennego.
Jak wygląda pomoc socjalna i wsparcie?
- Obywatele Ukrainy otrzymają również pomoc od wojewodów i samorządów w postaci, m.in., zakwaterowania czy zbiorowego wyżywienia.
- Świadczenie, wypłacane maksymalnie przez 60 dni, na podstawie umowy zawartej z gminą otrzyma każdy podmiot (w szczególności osoba fizyczna prowadząca gospodarstwo domowe, która zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną). Jego wartość została określona w rozporządzeniu Rady Ministrów — ok. 40 zł dziennie, 1200 zł miesięcznie.
- O jednorazowe świadczenie pieniężne na tak zwane „utrzymanie” (300 zł na osobę) mogą ubiegać się uchodźcy z Ukrainy. Ta kwota ma pokryć wydatki pierwszej potrzeby takie jak: żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe.
- Dzięki Programowi Operacyjnej Pomocy Żywnościowej 2014–202 Ukraińcy otrzymają również pomoc w formie paczek żywnościowych i posiłków. Program współfinansowany jest z Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym.
Edukacja i wychowanie
- Dzieci i uczniowie z terenów Ukrainy będą mieć zapewnioną dalszą możliwość kształcenia i wychowania. Ustawa przewiduje utworzenie nowych lokalizacji przeprowadzania zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Lokalizacje te będą podporządkowane szkołom i przedszkolom.
- Decyzją rządu na rzecz kształcenia uczniów z Ukrainy zostaną przeznaczone środki finansowane z budżetu państwa.
- Na polskich uczelniach została stworzona możliwość kontynuowania nauki dla studentów uciekających z Ukrainy.
Wsparcie medyczne
- Ukraińscy uchodźcy legalnie przebywający na terenie Polski otrzymają zagwarantowaną opiekę medyczną, czyli dostęp do systemu ochrony zdrowia (na takich samych zasadach).
- Narodowy Fundusz Zdrowia, za pomocą gwarantowanego finansowania z budżetu państwa, pokryje koszt każdego świadczenia medycznego dla obywatela Ukrainy w publicznej służbie zdrowia.
Są to obecne (stan na 8.03.22 r.) założenia ustawy, która w związku z dynamicznie rozwijającą się sytuacją na Ukrainie, może zostać zmieniona podczas procesu legislacyjnego.
Informacje dla pracodawców i kandydatów
Flexi.pl — portal pracy i aktywności 50+ zachęca pracodawców do monitorowania zmian w przepisach dotyczących zatrudniania osób z Ukrainy, a także do dodawania ofert pracy za pośrednictwem Flexi.pl w dwóch językach — ukraińskim i polskim. Dzięki temu i w aspekcie zatrudnienia możemy razem nieść realną pomoc uchodźcom z Ukrainy szukającym zatrudnienia oraz nieprzerwanie realizować misję portalu, czyli inspirować aktywność zawodową i pozazawodową przedstawicieli Pokolenia Flexi.
Jeśli chcesz rekrutować uchodźców z Ukrainy, wspierać ich w organizacji legalnego pobytu, pomocy finansowej czy zakładania działalności gospodarczej, sprawdź poniższe linki do stron, na których można znaleźć fachowe porady prawne w tym zakresie:
- https://grantthornton.pl/raporty-i-artykuly/
- Informacje na temat pomocy dla osób uciekających przed konfliktem zbrojnym | LinkedIn
- http://www.gowork.pl/poradnik/3/prawo-pracy/jak-zatrudnic-ukrainca-krok-po-kroku-zasady/
Flexi.pl solidarne z Ukrainą! Działamy i wspieramy wszelkie akcje pomocowe dla Ukrainy!
*Stan wiedzy z 8.03.2022
