Jak wygląda polityka miast skierowana do osób po 60 roku życia można dowiedzieć się z raportu Warszawskiej Rady Seniorów. Warto zapoznać się z tym dokumentem, aby mieć wartościowy obraz sytuacji osób dojrzałych.
Atrakcyjność miast dla seniorów zależy przede wszystkim od dwóch czynników:
- warunków życia w mieście - m. in. bezpieczeństwa, opieki medycznej, dostępności transportu publicznego, możliwości korzystania z terenów zieleni, jakości przestrzeni publicznych i kosztów życia;
- polityki senioralnej władz miejskich skierowanej do grupy ludności, która ukończyła 60 lat (polityka realizowana w celu wydłużenia aktywności zawodowej i społecznej)
Z publikacji „Polityka Senioralna Miast Wojewódzkich", przygotowanej w 2021 roku przez
Warszawską Radę Seniorów można dowiedzieć się, w jaki sposób polityka senioralna jest realizowana w 18 miastach wojewódzkich (w dwóch województwach w roli miast wojewódzkich opisane są po dwa miasta: w kujawsko-pomorskim: Bydgoszcz i Toruń, w lubuskim: Gorzów Wielkopolski i Zielona Góra).
Z jakich rozwiązań korzystają miasta w ramach polityki senioralnej?
Miasta wojewódzkie wykorzystują wiele instrumentów polityki senioralnej. Do najczęściej stosowanych systemowych rozwiązań należą:
- powołanie rad seniorów, które powstały we wszystkich 18 miastach;
- uwzględnianie populacji seniorów w celach miejskich strategii rozwiązywania problemów społecznych (15 miast);
- współpraca w sieciach miast przyjaznych starzeniu się (15 miast).
Do miast stosujących najwięcej instrumentów systemowych należy: Wrocław (12 na 12 rozwiązań), Poznań (10 rozwiązań), Opole (po 10 rozwiązań), Łódź (9 rozwiązań) i Warszawa (9 rozwiązań). Część działań adresowanych do seniorów ma charakter nowatorski. Innowacyjne rozwiązania wprowadziła więcej niż połowa badanych miast. Za przykład może posłużyć telefon życzliwości w Olsztynie, działający na zasadzie samopomocy samych seniorów.
Jeśli chodzi o jakość życia dojrzałego pokolenia w miastach to popularną formą jej oceny są rankingi. Według rankingu ikalkulator z 2019 r. „Najlepsze Miasta dla Seniorów”, największy komfort życia gwarantują takie miasta jak (według kolejności miejsc):
1. Poznań, 2. Kraków, 3. Bydgoszcz, 4. Toruń, 5. Olsztyn, 6. Lublin, 7. Wrocław, 8. Kielce, 9. Białystok, 10. Opole, 11. Gorzów Wielkopolski, 12. Rzeszów, 13. Szczecin, 14. Katowice, 15. Łódź, 16. Warszawa, 17. Gdańsk, 18. Zielona Góra.
Charakteryzując poszczególne miasta, akcentowano osiągnięcia, ale zwracano też uwagę na słabe strony. Niestety nic nie jest idealne. Nawet w przypadku miast „najlepszych dla seniorów” wskazywano na takie minusy, jak: wysokie koszty życia, słabo dostępny i drogi transport, zbyt mało zieleni, deficyty opieki medycznej, zbyt mało klubów seniora. O ile koszty utrzymania trudno obniżyć, o tyle wprowadzenie ulg dla seniorów w transporcie publicznym, czy uruchomienie klubów dla starszych osób jest możliwe, ale wymaga odpowiedniej polityki senioralnej władz miasta.
Polityka senioralna wymaga zmian w wielu obszarach
Porównując zestawienie Warszawskiej Rady Seniorów z wytycznymi WHO dla polityk senioralnych, można dostrzec największe deficyty w trzech obszarach. Jest to:
- mieszkalnictwo. Polityka lokalowa miast wojewódzkich jest bardzo ograniczona. Bezpieczna zamiana mieszkań dla osób starszych i odpowiednie ich dostosowanie są na szerszą skalę praktycznie niedostępne. Problemem są też czynsze niewspółmiernie wysokie do możliwości finansowych seniorów.
- zatrudnienie starszych osób, także emerytów. Miasta wojewódzkie jeszcze nie dostrzegają i nie wykorzystują potencjału seniorów jako pracowników i konsumentów. Nie ma na stronach miast informacji o znaczących rozwiązaniach dotyczących polityki zatrudnienia, takich jak np. porozumienia z pracodawcami, szkolenia zwiększające szanse osób 60+ na rynku pracy czy wspieranie elastycznych form zatrudnienia. Obiecujące są nowe formy działań, jak np. uruchomione w Warszawie Senioralne Biuro Karier.
- ppieka zdrowotna. Chodzi tu o rzeczy podstawowe takie, jak: łatwy dostęp osób dojrzałych do lekarzy rodzinnych i lekarzy specjalistów, umożliwienie rehabilitacji, a także ograniczenie barier finansowych leczenia. Problemów dostępności nie rozwiązują najczęściej podejmowane przez miasta działania, jak dofinansowywanie zajęć prozdrowotnych, czy szczepień przeciw grypie.
Komentarz Flexi.pl:
Cenne informacje o tym, w jaki sposób duże miasta podchodzą do tworzenia warunków życia osób 60+. To warunkuje ich aktywność społeczną i indywidualną, do której tak intensywnie zachęcamy wszystkich z Pokolenia Flexi. Szczególnie istotne dla nas jest stwierdzenie braku istotnych działań w miastach na rzecz aktywizacji zawodowej osób dojrzałych. To my na naszym portalu Flexi.pl – praca i aktywność 50+ wychodzimy naprzeciw tym wyzwaniom. I zapraszamy miasta do współpracy. Z chęcią będziemy też pokazywali dobre przykłady ich działań, zmierzających do wykorzystania potencjału osób 50+ jako pracowników. Raport używa terminologii: „senior”, czego nie zmienialiśmy, aby pozostawić klarowny i czytelny jego obraz. Niemniej jako portal Flexi.pl podkreślamy różnorodność tego pojęcia, wskazując, że wiek stanowi atut, a ludzie 50+ nie utożsamiają się z pojęciem seniora.
