Cyfrowe umiejętności są wśród dojrzałych pokoleń najmniejsze w całej populacji. Likwidacja tej luki jest konieczna dla większej aktywizacji zawodowej i społecznej osób 55+.
Z prognozy GUS wynika, że do 2050 r. liczba ludności Polski zmniejszy się o 4,5 mln osób, czyli niemal o 12%. By stawić czoła wyzwaniom demograficznym, które odbiją się na rynku pracy, będzie trzeba zatrudniać coraz więcej osób w wieku 55+. Jednak, żeby ich potencjał został właściwie wykorzystany i aby mogli pozostać aktywni zawodowo, potrzebne jest zwiększenie w tej grupie wiekowej cyfrowych kompetencji. W komunikacie „Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy” Komisja Europejska zwróciła uwagę, że już obecnie w przypadku ponad 90% stanowisk pracy wymagane jest posiadanie przynajmniej podstawowych umiejętności cyfrowych. Jeśli zatem Pokolenia Flexi i Baby Boomers (i starsi) chcą nadal pracować, nie mogą bać się technologii.
Czym są cyfrowe kompetencje?
W 2018 r. Rada Europejska zdefiniowała je jako obejmujące: „pewne, krytyczne i odpowiedzialne korzystanie z technologii cyfrowych i interesowanie się nimi do celów uczenia się, pracy i udziału w społeczeństwie. Chodzi o umiejętność korzystania z informacji i danych, komunikowanie się i współpracę, umiejętność korzystania z mediów, tworzenie treści cyfrowych oraz kompetencje związane z cyberbezpieczeństwem, kwestie dotyczące własności intelektualnej, rozwiązywanie problemów i krytyczne myślenie”.
Wciąż zbyt wielu wykluczonych cyfrowo
Niestety, mimo błyskawicznego rozwoju technologii i coraz mocniejszego jej wpływu na nasze życie, wciąż istnieje spora grupa cyfrowo wykluczonych. Jak podaje dokument Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z 2021 roku „Działania UE na rzecz rozwiązania problemu niedostatecznych umiejętności cyfrowych” w 2019 r. 35% ludności aktywnej zawodowo w UE w wieku od 25 do 64 lat nie posiadało umiejętności cyfrowych nawet na podstawowym poziomie. To ponad 75 mln ludzi. Polska niestety wypada niekorzystnie na tle średniej europejskiej. Jak podaje raport Federacji Konsumentów z 2021, „Wykluczenie cyfrowe podczas pandemii" w grupie 4,51 mln Polaków, którzy nigdy nie korzystali z Internetu, 3,63 mln to osoby w wieku 55-74, co stanowi 80,4% wszystkich niekorzystających z sieci. To jeden z najgorszych wyników w UE.
Osoby, które nigdy nie korzystały Internetu i nie używały komputera według grup wiekowych w Polsce (procent badanych)
Źródło: Raport Federacji Konsumentów z 2021 „Wykluczenie cyfrowe podczas pandemii”, dane GUS
Źródło: Europejski Trybunał Obrachunkowy, 2021
Wykształcenie idzie w parze z przyswajaniem nowych technologii
Należy jednak pamiętać, że pokolenie 55+ jest pod względem umiejętności cyfrowych bardzo zróżnicowane, zaczynając od ludzi będących z komputerem za pan brat po takich, którzy nigdy nie dotykali tego urządzenia. Jeszcze większe znaczenie niż wiek ma tu poziom wykształcenia, co potwierdzają zarówno badania GUS jak i UKE. Jak podaje GUS, w grupie osób w wieku 55-74 lata o najniższym wykształceniu niemal 80% nigdy nie korzystało z Internetu, w przypadku osób z wykształceniem średnim odsetek ten spadał do 40%, przy wyższym wykształceniu wynosił już tylko 6%. Według danych UKE jest jeszcze gorzej, aż 97% starszych osób z ukończoną tylko szkołą podstawową nie korzysta z komputera. Największa rozbieżność w danych pojawiła się w przypadku wyższego wykształcenia - tu odsetek niekorzystających z komputera wynosił 26,3% wobec 20% według GUS. Trudno powiedzieć z czego ona wynika - być może z nieco innego rozkładu grup docelowych i uwzględnienia wśród poziomów kształcenia także wykształcenia zawodowego. W każdym razie, niezależnie od metodyki grupa najlepiej wykształconych osób dojrzałych najczęściej korzysta z technologii.
Źródło: UKE
Wejście w świat technologii dla dojrzałego pokolenia, jak widać z danych, nie jest na pewno rzeczą prostą. Można jednak poszerzyć swoje cyfrowe kompetencje, korzystając z różnego rodzaju kursów, oferowanych przez Uniwersytety Trzeciego Wieku, jak również zorientować się, czy być może jakaś organizacja/fundacja nie oferuje właśnie bezpłatnych szkoleń. Wszystkie te informacje, z obszaru całego kraju, można znaleźć na Flexi.pl.
W tej materii polecamy także:
Przełamywanie barier, czyli generacja 50+.
Dojrzałe pokolenie vs cyfrowe usługi.
