Brak wystarczającej liczby pracowników na rynku pracy, a szczególnie tych o oczekiwanych kompetencjach, spowodował w niektórych firmach konieczność zaproszenia do pracy byłych pracowników, także tych, którzy wcześniej odeszli na emeryturę lub byli zwolnieni nie ze swojej winy. To rzadko spotykana dotąd sytuacja. Wymagająca od działów HR i szefów odpowiedniego podejścia.
Zmiany w środowisku pracy
Przerwa w zatrudnieniu, czy to spowodowana zwolnieniem lub przejściem na emeryturę, czy to dłuższą chorobą lub wyjazdem, a niekiedy przejściem do innego pracodawcy i powrotem do poprzedniego, może wymagać przeglądu środowiska pracy i oceny, jak dalece ono się zmieniło. Wszystko po to, aby powracający pracownik mógł efektywnie pracować i poczuć się bezpiecznie na dawnym lub nowym stanowisku pracy w firmie. Zmiany mogą dotyczyć kwestii technicznych, organizacyjnych, jak i międzyludzkich. W ciągu paru lat mogły się zmienić technologie czy systemy, a to wymaga uzupełnienia wiedzy i praktyki obsługowej. Mogły zmienić się także procesy związane z wykonywaniem pracy, przepisy, instrukcje czy firmowe procedury. I w tym przypadku wymagane jest uzupełnienie wiedzy oraz zrozumienie wprowadzonych mechanizmów. Trzecim typem zmiany jest wejście w inne otoczenie pracownicze i zbudowanie relacji. Po dłuższej przerwie, powracający pracownik może spotkać innego szefa, nowych współpracowników, a co za tym idzie, inne więzi między nimi. W przypadku dojrzałych pracowników, powracających do swojej dawnej organizacji, warto spojrzeć na zmiany w sposobach komunikowania się ze zwykle coraz młodszymi współpracownikami. To wyzwanie, ale i szansa.
Systemy motywacyjne a pracownik 50+ na pokładzie
To, co motywuje absolwenta szkoły czy studiów, nie musi motywować osoby w wieku 50+ czy 60+. I odwrotnie. Warto mieć na uwadze te różnice. Systemy premiowe oparte na realizacji wyśrubowanych celów i na kompetencjach rozwojowych, niekoniecznie będą wyzywające dla doświadczonych pracowników. Ci mogą być natomiast bardziej czuli na punkcie ich doceniania oraz mierzenia dokładności pracy. W firmach sprzedażowych warto zadać sobie pytanie: czy nagradzamy za szybkie efekty sprzedaży, czy także za utrzymanie lepszych relacji z klientami? W firmach produkcyjnych: czy promujemy szybkie sprawne obsługiwanie maszyn, czy także dokładność oraz znajomość technologii i dzielenie się wiedzą z innymi? W firmach działających na ryzykownych rynkach czy obszarach: czy premiujemy zachowanie kreatywnego podejmowania ryzyka, czy także rozsądek unikania ryzyka, opartego na rzetelnej analizie? Elastyczne podejście przy motywowaniu i nagradzaniu powracających pracowników, zwłaszcza tych w dojrzałym wieku, może pomóc w minimalizowaniu ich stresu oraz poprawie komfortu pracy. A wszystko to ma wpływ także na efektywność pracy.
Staro-nowe spojrzenie na organizację to szansa czy ryzyko?
Powracający do organizacji pracownicy to także szansa na skorzystanie z ich doświadczeń w innym środowisku lub na ich bardziej zdystansowane spojrzenie na to, jak działamy. Dojrzali pracownicy, zwłaszcza gdy wracają na prośbę pracodawcy, są też bardziej skorzy do krytycznego spojrzenia na nieefektywne działania w firmie, nie mają tylu barier psychologicznych. Bo już nie muszą walczyć o awans, o podwyżki, o swoją karierę w firmie. A to z kolei może pozwolić im na kreatywną krytykę, z której mogą skorzystać obecni menedżerowie. Oczywiście nie jest w cenie krytyka dla samej krytyki, malkontenctwo i narzekanie, że „kiedyś było lepiej”. Chodzi o skorzystanie z dojrzałego głosu, usprawniającego dotychczasowe procesy.
Ponowne wdrożenie pracownika do pracy? Onboarding a Pokolenie Flexi
Czy powracający pracownik powinien przejść standardowy proces onboardingu? To zależy od procedur w firmie i możliwości elastycznego podejścia do tego procesu. Istotne jest, aby wyjaśnić wszelkie zmiany w firmie, które nastąpiły w okresie przerwy, poinformować o nowych procesach, rozwiązaniach czy zasadach – choćby dotyczących komunikacji. Tak czy inaczej, jeśli przerwa w zatrudnieniu była dłuższa niż rok, a w firmie sporo się pozmieniało, warto osobie powracającej przydzielić opiekuna. Rolą opiekuna jest w takim przypadku niewdrażanie do pracy i organizacji, ale bycie pomocnym w sytuacjach i obszarach, wymagających odświeżenia wiedzy. Czy warto angażować powracającego pracownika w plany rozwojowe? To zależy od planów, na jak długo może taka osoba pozostawać w naszej firmie. Szczególnie ważne, zwłaszcza dla młodych HR-owców: nie traktujmy pracowników 50+ czy 60+, zwłaszcza tych powracających, tak samo przy rozwoju, jak zdecydowanie młodszych. W przypadku pracowników dojrzałych, bardziej efektywne jest zwykle skupianie się na wzmacnianiu ich mocnych kompetencji i ekspertyzy niż uczenie kolejnych nowinek, które niekoniecznie przydadzą im się w przyszłości. Przy wdrażaniu powracającego pracownika do pracy, warto pamiętać o celu nadrzędnym onboardingu. Wszak chodzi o zapewnienie płynnego, szybkiego i przyjaznego wdrożenia pracownika w działalność firmy.
Każdy lubi być mile przywitanym. Korzystajmy z tego!
Jeśli w firmie stosuje się jakiś pakiety powitalne przy przyjmowaniu do pracy (mail od szefa, jakaś kawa czy coś słodkiego, wspólny lunch z szefem), to tym bardziej warto zastosować to, gdy wraca nasz dawny pracownik do firmy. Ponowne przyjęcie do pracy byłego pracownika ma jeszcze jedno znaczenie – pokazuje zatrudnionym „ludzką twarz” pracodawcy. I daje nadzieję, że kiedyś i my, gdy tylko będziemy potrzebowali i chcieli, będziemy w przyszłości mogli liczyć na możliwość powrotu czy dorobienia sobie do emerytury. Ale trzeba pamiętać także o… emocjach. Powrót do pracy doświadczonego pracownika może być ważnym dla niego momentem w karierze. Wiązać się może z różnymi emocjami, ekscytacją, ciekawością, a bardzo często także i z niepewnością. Emocje zwykle mogą też towarzyszyć obecnym pracownikom firmy, bo tak naprawdę, to obie strony doświadczają zmiany. Kto odpowiada w firmie nad stworzeniem dobrej atmosfery powrotu? To wspólna praca tak działu HR, jaki mądrego szefa i zespołu.
Same korzyści! Dla pracodawcy, dla powracającego pracownika 50+ czy 60+ oraz dla pracowników firmy.
