Utarło się przekonanie, że w wieku 50 lat i więcej nie zmienia się swojej drogi zawodowej. Pewność zatrudnienia, lojalność, ale i przywiązanie do miejsca pracy i pracodawcy, nie skłaniały do szukania nowych wyzwań. Ale sytuacja na rynku pracy zmienia się, a wraz z nią rośnie zapotrzebowania na specjalistów w danych zawodach czy branżach i to niezależnie od wieku. Z drugiej strony firmy też zmieniają swoje priorytety lub zmuszone są do zmiany swoich strategii, czasem kosztem pracowników, którzy w dojrzałym wieku nagle pozostawieni są sami sobie na rynku pracy i muszą się w nim odnaleźć.
Co wiemy o osobach dojrzałych w kontekście rynku?
- Procesy demograficzne powodują, że starzenie się społeczeństwa zmienia profil konsumentów i klientów. Obecnie średnia wieku Polaków to przeszło 40 lat, a około roku 2050 przeciętny Polak będzie miał więcej niż 55 lat.
- Skoro to się zmienia, to i zmienia się statystyczny wiek pracownika i kandydata do pracy. Na rynku pracy jest coraz mniej młodszych kandydatów do pracy, a przy tym mamy coraz większe trudności w znajdowaniu kompetentnych pracowników.
- Jak pokazują badania, pracodawcy jeszcze nie są gotowi na zatrudnianie dojrzałych kandydatów do pracy oraz nie zdają sobie w pełni sprawy z potrzeby zarządzania wiekiem w swoich organizacjach.
- Dopiero kolejne lata pokażą, że im szybciej uruchomimy procesy znajdowania najlepszych pracowników także spośród starszych kandydatów do pracy, tym szybciej i efektywniej pozyskamy ich do pracy w naszych firmach.
W Polsce tylko połowa osób w wieku 55+ jest aktywnych zawodowo
W krajach UE udział osób czynnych zawodowo jest znacznie wyższy niż w Polsce. Szczególnie w ostatnich latach to się zmienia, właśnie na korzyść pracowników starszych. Już w 2017 roku było więcej aktywnych zawodowo osób po 55. roku życia niż osób przed 35. rokiem życia. Rekordzistą jest Islandia, gdzie prawie 85% osób w wieku 55-65 lat jest aktywna zawodowo. A w Polsce tylko połowa. Jakie są tego przyczyny? Jest ich wiele. A w tym ageizm, czyli dyskryminacja ze względu na wiek, niższy wiek emerytalny, przyzwyczajenia i oczekiwanie na świadczenia ze strony państwa. Obecnie także i praca online stawia większe wymagania kompetencyjne w zakresie wirtualnej obsługi systemów, co także może powodować odsunięcie niektórych dojrzałych pracowników od pracy i źródeł dochodu. Z drugiej strony sytuacja demograficzna stwarza szanse tak dla bardziej doświadczonych pracowników, jak i pracodawców. Warunkiem jest nadążanie za potrzebami kompetencyjnymi. Dla pracowników 50+ kluczowa jest zatem gotowość do reskillingu, czyli umiejętności przebranżowienia się, zmiany zawodu lub profilu zawodowego oraz nabywania nowych kompetencji.
Zmiana pracy możliwa w każdym wieku
„Byle dotrwać do emerytury” – przy takim podejściu zmiana jest raczej niemożliwa. Ale coraz więcej osób w wieku 50+ czy 60+ nie tylko nie czuje się „emerytem”, ale wręcz myśli o dalszej aktywności zawodowej po osiągnięciu oficjalnego wieku emerytalnego. A skoro tak, to są gotowi na ciągłe dokształcanie się. O ile nabywanie kompetencji cyfrowych w zakresie high-tech dla niektórych pracowników może być kłopotliwe, to umiejętności związane z komunikacją, logicznym myśleniem, zarządzaniem ryzykiem, negocjacjami czy zarządzaniem, przychodzą im znacznie łatwiej. Pomocne są w tym przede wszystkim doświadczenie, perspektywa oraz powtarzalność sytuacji. A pracodawcy potrzebują osób solidnych, a jednocześnie elastycznych i skłonnych do nauki oraz przy tym lojalnych, odpowiedzialnych i zaangażowanych. Jeśli przy tym dana osoba posiada wiedzę i pożądane na rynku pracy kompetencje, to ma spore szanse na znalezienie pracy, niezależnie od wieku.
Podsumowując:
Coraz więcej osób w wieku 50+ oraz 60+ szuka pracy. Coraz więcej pracodawców ma problemy ze znalezieniem pracowników. Ci z nich, którzy zatrudniali w ostatnich latach starszych i bardziej doświadczonych pracowników, wiedzą już, że było warto. Tych, którzy dotąd bali się zatrudniać kandydatów po 50-tce, trudno do tego przekonać. Ale może warto spróbować? Zwykle się udaje, a niechlubne wyjątki, potwierdzają tylko regułę.
