Źródło: SeniorApp.
Demograficzne tsunami?
Zmiany demograficzne w Polsce stale postępują, a nasze społeczeństwo się starzeje. Wpływa to na potrzeby i oczekiwania przedstawicieli generacji 60+. Ich stan zdrowia oraz ogólna sytuacja życiowa coraz częściej stają się przedmiotem badań. Analizowany jest także wpływ rosnącej inflacji na tę grupę społeczną — wzrost cen produktów i usług zmienił kwestię finansową wielu Polaków, w tym szczególnie osób dojrzałych. Zrozumienie ich potrzeb oraz problemów pozwala przygotować odpowiednie formy pomocy, np. przy codziennych obowiązkach.
Raport SeniorApp, który został stworzony we współpracy z ekspertami działającymi na rzecz osób 60+, ukazuje, że już co 4. przedstawiciel Pokolenia Flexi nie otrzymuje żadnego wsparcia. Badanie również wykazało, że jeszcze bardziej pogłębiły się problemy finansowe tych osób z generacji 60+, u których kwestia materialna już wcześniej była trudna. Problemem dotykającym osoby dojrzałe jest także m.in. poczucie samotności.
W Polsce żyje ok. 9,8 mln osób powyżej 60. (ponad 4 mln mężczyzn i 5,7 mln, kobiet) — wskazują na to dane spisu powszechnego (NSP). Liczba ta jest wyższa lub równa populacji takich krajów jak: Węgry, Austria, Szwajcaria, Bułgaria, Dania, Norwegia, Szwecja czy Chorwacja. Wiele z tych osób żyje w Polsce samotnie m.in. ze względu na to, że nie są w związku małżeńskim, a ich dzieci już dawno wyprowadziły się z domu rodzinnego, bo jak wskazuje raport ze wstępnymi wynikami NSP 2021, ponad 3,982 mln osób powyżej 65. posiada męża lub żonę, a aż 2,189 mln osób z tej generacji to wdowy i wdowcy. 524,6 tys. osób dojrzałych deklaruje, że wzięło rozwód, a ponad 357 tys. uważa się za kawalera lub pannę.
Raport SeniorApp pt.: „Ocena potrzeb w zakresie wsparcia dla seniorów w Polsce” swoimi badaniami obejmuje zagadnienia dotyczące stanu zdrowia osób dojrzałych, ich potrzeb i oczekiwań, sytuacji finansowej oraz społecznej. Do stworzenia tej edycji raportu twórcy zaangażowali 1384 osoby w wieku 60+ oraz 898 opiekunów (osób, które są aktywne zawodowo, ale pomagają osobom potrzebującym w codziennym życiu. W tej grupie pojawiają się również osoby, które deklarują chęć udzielenia takiej pomocy, np. członkom rodziny lub znajomym z najbliższego otoczenia).
Pokolenie Flexi w obiektywie
Osoby 60+, które zadeklarowały chęć wzięcia udziału w badaniach, zostały zapytane m.in. o ich stopień aktywności fizycznej, formy pomocy, jakich potrzebują i z jakich korzystają oraz największe bariery w proszeniu o pomoc. Wyniki tych badań wskazują, że 80% badanych deklaruje, że prowadzi aktywne życie, w tym 55,66% wskazuje, że często wychodzi z domu oraz robi to w konkretnych celach — 29,56%. Do braku aktywności, która uwzględniałaby czynności wykonywane poza domem, przyznaje się 15% ankietowanych.
Źródło: Raport SeniorApp pt.: „Ocena potrzeb w zakresie wsparcia dla seniorów w Polsce”.
Formy pomocy, której potrzebują osoby z generacji 60+ są bardzo zróżnicowane. Najczęściej wspominane to: opieka lekarska, rehabilitacyjna, pielęgnacyjna — 61%, wsparcie życiowe — 25%, czy pomoc finansowa — 21%. Co 4. osoba dojrzała deklaruje, że nie potrzebuje żadnej pomocy, a obszar, który został uznany za niezaspokojony to potrzeba bliskości — wskazuje na to 6% badanych przedstawicieli Pokolenia Flexi.
Raport również ukazał, że czas pandemii, wojna w Ukrainie oraz wzrastająca inflacja spowodowały spadek poczucia bezpieczeństwa u tej grupy społecznej. Wpłynęło to również na ich sytuację materialną, ponieważ tylko 3% badanych deklaruje, że ma bardzo dobrą sytuację finansową. 17% osób 60+ wskazuje, że ich zarobki kształtują się na poziomie dobrym. Aż 64% zapytanych przedstawicieli Pokolenia Flexi mówi, że ich sytuacja materialna jest przeciętna, a 16% określiło swoją kwestię finansową, jako złą lub bardzo złą.
Źródło: Raport SeniorApp pt.: „Ocena potrzeb w zakresie wsparcia dla seniorów w Polsce”.
Dodatkowo 33% ankietowanych wskazało, że ich status materialny znacząco się pogorszył w przeciągu ostatniego roku, u 52% pozostał bez zmian, a jedynie u 15% uległ poprawie.
Ankietowani zostali zapytani również o to, czy otrzymują potrzebne wsparcie. 43,74% osób potwierdziło, że taka pomoc jest im udzielana. W tym aż 49% to wsparcie rodziny, 13% od znajomych, 25% od instytucji, a 15% od państwa. Natomiast raport również ukazał, że co 4. przedstawiciel generacji 60+ nie otrzymuje żadnej pomocy, pomimo że jej potrzebuje.
Z wieloletnich obserwacji i doświadczeń oraz panujących trendów demograficznych można wywnioskować, iż społeczeństwo w Polsce starzeje się w zastraszającym tempie. Dlatego też tak ważne jest skupienie uwagi decydentów na organizacji sprawnej i skutecznej pomocy w ochronie zdrowia i poświęcenie większych nakładów finansowych na system opieki dla seniorów — mówi Michał Winter, pełnomocnik Zarządu Falck, Krajowy Koordynator Świadczeń Medycznych.
Ten ważny sygnał płynący bezpośrednio od seniorów, zwraca szczególną uwagę na konieczność dalszego rozwoju w kierunku budowy — adekwatnego do potrzeb — systemu wsparcia i opieki osób starszych. Co istotne, jego centralne miejsce zajmuje obszar ochrony zdrowia. Polscy seniorzy zdają się komunikować, że właściwie zaopiekowani zdrowotnie, z pozostałymi wyzwaniami dnia codziennego poradzą sobie samodzielnie — dodaje Agnieszka Wróbel, wicedyrektor ds. wsparcia specjalistycznego Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Gdańsku.
A po drugiej stronie są… opiekunowie
W obiektywie raportu SeniorApp pojawili się również opiekunowie, którzy podzielili się swoimi doświadczeniami w związku z ich obecną sytuacją materialną, opowiedzieli o przeszkodach w udzielaniu pomocy, oferowanych formach wsparcia oraz oczekiwaniach osób 60+ w tym zakresie.
41% ankietowanych wskazało, że największą przeszkodę w niesieniu pomocy osobom dojrzałym stanowi brak możliwości finansowych. Jest to powiązane ze zbyt niskim wynagrodzeniem, jakie otrzymują opiekunowie takich osób. Ponad połowa opiekunów deklaruje, że ich sytuacja materialna pogorszyła się znacząco względem poprzedniego roku.
23% osób biorących udział w badaniu stwierdziło, że to czas jest główną przeszkodą w udzielaniu wsparcia, a co 5. osoba wskazała, że nie jest w ogóle proszona o pomoc. 16% ankietowanych uważa, że mieszka za daleko, by nieść wsparcie swoim bliskim osobom 60+ — wskazują na zbyt dużą odległość, np. mieszkają za granicą.
Źródło: Raport SeniorApp pt.: „Ocena potrzeb w zakresie wsparcia dla seniorów w Polsce”.
Jednocześnie badani opiekunowie wskazali, że 80% z nich ma swoich podopiecznych w tym samym mieście, 17% stwierdziło, że takie osoby są z nimi w tym samym domu, a co 4. opiekun poinformował, że znajdują się w tej samej dzielnicy, co osoby potrzebujące.
Badanie również ukazało, już kolejny raz, bardzo istotny problem. Komunikacja na linii osoba dojrzała — opiekun wymaga dopracowania, ponieważ zauważalne są błędy w interpretacji wielu komunikatów. Dostrzec to można w pytaniu dotyczącym form pomocy, jakie osoby 60+ chciałbym otrzymywać. 73% opiekunów stwierdziło, że osoby dojrzałe najbardziej potrzebują pomocy w kwestiach życia codziennego, natomiast sami zainteresowani wskazali, że w szczególności potrzebują pomocy zdrowotnej.
Źródło: Raport SeniorApp pt.: „Ocena potrzeb w zakresie wsparcia dla seniorów w Polsce”
Wiele problemów osób starszych potrzebuje rozwiązań systemowych, podjęcia odpowiednich kroków mających wpływ na kształt polityki senioralnej, jednak pamiętajmy, że nawet my, jako jednostki, możemy czasem mieć wpływ na zmiany, choćby w najbliższym otoczeniu. Niezależnie jednak od tego, czy chcemy działać systemowo, czy indywidualnie, pierwszym krokiem zawsze powinno być wsłuchanie się w realne potrzeby seniorów i ich zrozumienie – mówi Przemysław Mroczek z SeniorApp.
Działania należy rozpocząć już dziś, bo ich efekty odczujemy dopiero po pewnym czasie. Zmiany na lepsze nie nastąpią od razu. Kluczowe jest też zrozumienie, że rzeczywistość, w której żyją osoby starsze, za kilkanaście lub kilkadziesiąt lat, będzie rzeczywisotością osób młodych, które w przyszłości przekroczą 60 r. ż. Dlatego zadbanie o sytuację obecnych seniorów oznacza też dbanie o to, by osoba młoda w przyszłości nie borykała się z problemami zdrowotnymi, finansowymi i samotnością – podsumowuje Przemysław Mroczek z SeniorApp.
Pobierz raport! seniorapp.pl/raport2022
SeniorApp to startup i twórca platformy, której celem jest przekraczanie barier technologicznych w łatwym i intuicyjnym systemie codziennej pomocy dla osób starszych i z niepełnosprawnością, w myśl zasady: „Technologia dla Seniora”. Aplikacja, w łatwy i bezpieczny sposób, umożliwia osobom potrzebującym znalezienie pomocy i wsparcia, w krótkim czasie, w swoim sąsiedztwie. Jednocześnie, pozwala osobom chcącym pomagać na zaoferowanie swojej pomocy, aktywizuje także osoby bezrobotne i daje szansę na dodatkowy dochód.
